Filme im Platt Teile 1.-5.

Teil 1.

Dönekes op platt von Erich Ott

Eck kann mi noch genau erinnern, vie hadden inne Schoole en Diktat geschriäwen. Dä Lähra stun nu vör Ernst-August un sach: „Hiäss du wolles wat vonne Rechtschreibung gehoort?“ –„Joa, dat hewwe eck, ewwer dat es nix för mie, eck sie Linkspöter!“

Dä Lährerin fröget: „Giet et en Vogel wecker kein Nest bauen deit?“- „Joa, dat es dä Kuckuck!“ „Un borüm?“- „Dä wuohnt inne Uhr!“

Oppen Wanderdag woar dä Schoolklasse inne Hülsenbecke an dem grooten Haammerdieck. Fröget dä Lähra: „Möchten get ok geene soon langen Hals hewwen?“- Sach dä kleene Kaal: „Biiem Wäschen nich, ewwer biiem Diktat, joa!“ Und dä dicke Kaline sach: „Bi mi es et anners, biiem Schloüdderkaps sach eck, nee, ewwer biiem IIES!!“

Teil 2.

„Dät Lied van Ollenvoerde“ Von Wilhelm Crone

Weck’t es, dä nich vam schönen Main un sien grot Frankfurt hörde! Genau so liat am Iämperstrand us‘ leiwe Ollenvoerde. Süß mochen dür dat Water dür dä Menschen und dä Piärde. Nu geht es üöwer ne Steenbrügge weg von MIlspe bis noa Voerde.

Dä Biärge kommet dicht heran an Water un an Wieschen. Doa steht en Schluott. Doa es ne Höhl‘. Un vi, vi wuohnt doatüschen, ‘n poa Hüser stott noch schatt-witt-grein, dä sind ut olle Tieen. Dä gries-ro’n und ä Schottssteinstorn, dä sühst du all van wieen.

Un Water, Damp, Elektrizität drieft Hamer un Maschinen. Dat bumset un dat rattert hier bi Sunn- und Moandenschienen, bis dä Sirene rören deiht. Vi liewt van Stohl un Isen Un glöwst du’t nich, dann komm un kiek un lot et di bewiesen.

Un lot di dann bewiesen ok. Vi daut tehopehollen, dat Mannslü- un dat Wiewervolk, dä Jungen und ä Ollen un Aam un Riek, ’t es alle gliek. Et giät up Gottes Erde nich en so’n Flecksken as doa es us‘ leiwe Ollenvoerde.

Kömmse von Dage nich kömmse moin. Kannze nich oppassen du Tolterdüppen. Dä dümsten Burn hat dä dickesten Ärappel. Wann man sich ob die valott, es ma valooten. Ohne kürn lött sick nitt seggen. Ne grote Mule un nitt do drächter. Half besofen, es wächgeschmiertes Geld.

Teil 3.

„Dän Annan Haußen“ Von Wilhelm Hollkott

En oallen iämpeströater Duonnakiel, dä ümma ganz gääne eenen moch, hadde alt wiäckenlang en schäbbigen Haußen. Dä wur van Dag te Dag ümma schlimma. Un sein Wiew kürde am ook tau, dat hä es noa Dokta Unga goahn söll. Hä trock un trock dat inne Längde, awea et bleew äm dan nix annas üewrig; et gong un gong äm nich biätta.

Eenes Dages schleek hä sik doch es doahen. Dä Dokta unnasoch äm, doa dä Lunge affhöan, dän Puls fäuhlen. Feiwa miätten un wat süss noch nödig woar bim Unnerseuken. „Joa, wat hew eck dann“, freich dä Patient.

Doa sach dä Dokta: „Du mauß wietten, et diett twee Zuoatten Haussen: Dä eene kömmt vam Suupen, un dän annan hiässe nich!“

„Im halwen Joahr“ Von Werner Balke

Vagiätten sit dä Fröhjoahtsdröhme vablasset es dä Blaumenpracht; ganz truurich rieselt vanne Bööme dat schöne, bunt Loof häraff.

Dä Locht wät koalt, dä Sunne kann dän Ni’ewwel kuum vadriewen; dä flinken Schwalwen sammelt sik. Sä wött nich lang‘ mä bliewen.

Wat het dä Buu’en sik gequällt, van moins büs oabends laate te Düngen, Pläugen, Eggen, säen, joa, Arbet iöwa Moate.

Un gav et Riännen, Wind un Sturm, deels ook noch Frost un Schnee, doa maut me düöarch, dä Tied es doa, doa help’t kein Ach un Weh.

Ook wann de Sunne te arg schient, kein Riännen vam Hi’emmel föallt, et hiät doch allet seine Tied, Gott regeert bu’et äm geföallt.

De Äänte es nu ingebrach; Et was nich vüöll, doch maut ek reeken. Et kann nich ümma Fülle sein. Vi danket Gott fö’e sienen Segen.

Joa, boalle wät ieskoallen Wind um Huus un Schüü’en fi’egen, brengt les un Schnee op Huss un Wiäch, op Wieschen, Busch un Hi’egen.

Dann däut en waamet Plätzken gu’et us Menschen und dä Muus. Dä Diers dä krupet in iähr Luoack Dä Menschen in iähr Huus.

Dä Dage kuoart, dä Wiäken lang büs dat et Oostan wätt. Me glöwet kuum dat sik wat ännat, dat allet truurich blitt.

Doch wann de Määtebi’eseln foallt dann wätt us tiämlik kloar: Im halwen Joahr, im halwen Joahr es allet, allet wie’r doa.

Teil 4.

„Mien leiwet Iämpeströter Platt“ Von Hermann Fischer

Du Sproake an dä Iämpestroate, wat büs du mi so leiw un wärt, so däftig büsse, mündkesmoate, van Huddeligge unbeschwärt! Me mag di schätzen odder hassen, hier küert me, bu dä Muhl gewassen.

Dat lutt nich vüörnähm, ok nich seite, kuort un bünnig es’t, öwwer’t batt. Un doch: schön büsse, vull Gemeinte, mien leiwet Iämpeströter Platt! Vi leiwet un ährt di oahne Moaten, vi könnt un wött nich van di loaten.

En Stück vam Iämpeströter Hiätten büs du, en Stück van Heem un Härd; drüm könnt vi nümmer di vegiätten, drum büs du us so leiw un wärt. Du sass un draffs nich unnergoahn, wann use Heeme sall bestoahn.

Sprikwörde op Platt

Bo Isen liärt un Eiken wasst, do würnt ok Lü, dä do bi passt.

Wekker sin Geld will seihen stuwwen, dä liärt et aan an Iemen un an Duwwen.

Wat dä Buur nich kennt, dat friäret hä nich.

Dä Wind blöset keene dicken Fürte.

Eene Schwalbe mäket noch keenen Summer.

Dä Düvel driärt ümmer op däm größten Hopen.

Männken un Wiefken Dä packt sich am Liefken Dä packt sich am Unnerrock Un schloat dann beide Trummelskopp.

Teil 5.

Wortelbuk, sach sine Frau Du brükes dringend nigge Schauh Käl, eck segge … treck di aan In fif Minuten kömmt de Strotenbahn.

Un ehe hä sick besunn, sat hä im Wagen Un fohr ürwer Hospe büs no Hagen. Un kort drop stond hä alt Bi Deichmann, bo vürl Schauh utgestallt

Et kom äm dann so in dän Sinn Wat sack grot lopen, hier go eck ein Hä steg ut seine ollen Schauh Un schon vadelde sick dä Schweetbeengerük im ganzen Bau

Dä Verköperin, als echt Dä wort ächter däm Thresen schlecht Verfoll schon boll in Hysterie Un horlde fix där Chef herbi

Hä freig Wortelbuk, wat hä dann woll En gurden Schauh, wecker passen soll Dä Farbe wäs äm ganz egal… Dä Chef schmeet en Paar rürwer no Kaal

Dä sirt gurt, dä närme eck Wött iärt Bargeld oder n‘ Scheck? Rut, dä kosset nix, eck schenk se ink NIch uttehollen son Gestink

Wortelbuk stond anne Tür… saat däm Chef noch enen unner der Nase hen Un freig, off hä do noch en paar Schluffen för kriegen könn.

„Dä Drei vanne Andreas Löschgruppe“

Do, bo vandage dat Füerwehrhus stehr Un me nom Parkplatz ächter de Sparkasse geht Heffe frögger es en groten Löschdiek gehatt Un dä hiärt Kaal, Pitter un August es in Angst Un Schrecken versat

Wie ümmer saten se bi Tante Alma ächter iährem Glas Kloppeden Kaaten, drunken dreistöckige Fursel un har Ümmer gehörig Spass Moch dä Olsche te Huse ok noch so blirken Keener van dä drei hiärt op dä Uhr gekirken.

Wiet no Middernacht hett se sick op de Socken gemakket Dä Düsterheet, dä sat sä im Nacken Sen han büs tem Bördken vollgetanket At so Stüerzirtel sitt se gewanket.

Un in dä Düsterheet dä Nacht Han se an dän Diek behops nich gedacht Se stokperden so ut däm Stand Un follen direkt ürwer dän Rand.